Foliumzuur en zwangerschap

Foliumzuur is een wateroplosbare vitamine uit het vitamine B-complex. Foliumzuur is ook gekend als folaat, vitamine B11 of in sommige landen als vitamine B9.

Deze vitamine speelt een belangrijke rol bij verschillende processen in het lichaam. Het is betrokken bij:

• De aanmaak van witte en rode bloedcellen.
• De werking van je zenuwstelsel.
• Een goede celdeling doordat foliumzuur mee de bouwstenen van DNA en RNA vormt.
• De vorming van een aantal aminozuren (eiwitten) in je lichaam.
• Het versterken van je weerstand. 

Foliumzuur speelt tijdens de eerste weken van de zwangerschap een belangrijke rol voor de ontwikkeling en de groei van je ongeboren kindje.

• Het helpt bij de groei van de cellen, weefsels en de placenta.
• Het helpt bij de vorming van het centrale zenuwstelsel. Hieruit ontstaan de hersenen en het ruggenmerk.
• Het verkleint de kans op een neurale-buisdefect. De gekende gevolgen hiervan zijn: open rug (spina bifida), een hazenlip, open gehemelte (schisis) en een open schedel (anencefalie).
• Het verkleint de kans op vroeggeboorte en laag geboortegewicht. 

Je lichaam kan zelf geen vitamine B11 aanmaken. Foliumzuur komt in de vorm van folaat in vele soorten voeding voor.

Het zit in groene groenten zoals sla en broccoli, citrusvruchten, bonen, volkoren graanproducten, vlees, zuivelproducten en gist. 

In de voeding vind je foliumzuur in de vorm van folaat (polyglutamaat). Deze natuurlijke vormt verliest een deel actieve stof voordat het door je lichaam opgenomen wordt. Het begint al bij het opwarmen van de voeding. Folaat kan niet goed tegen hoge temperaturen, licht en zuurstof. 

Folaat wordt door enzymen in je lichaam omgezet naar de actieve, opneembare vorm 5-MTHF (5-methyltetrahydrofolaat) om vervolgens door je lichaamscellen opgenomen te worden. Bij sommige personen werkt deze omzetting niet optimaal en is een synthetisch foliumzuur aangeraden. 

PMG (pteroylmonoglutaminezuur) is een synthetische foliumzuurverbinding die gebruikt wordt in voedingssupplementen. Deze vorm wordt vervolgens in je lichaam omgezet tot 5-MTHF. 

Studies laten zien dat de omzetting van een foliumzuurverbinding naar 5-MTHF traag verloopt. Daarom werd 5-MTHF -de actieve vorm van foliumzuur- gesynthetiseerd om in supplementen te gebruiken. Deze supplementen kunnen direct door je lichaam gebruikt worden. 

Een tekort aan foliumzuur kan bloedarmoede, darmstoornissen en vermoeidheid veroorzaken. Ben je zwanger? Dan heeft je foetus tijdens de eerste drie maanden een verhoogde kans op een geboorteafwijking. 

Een foliumzuursupplement wordt aanbevolen:

• Bij vrouwen met een kinderwens
• Tijdens de zwangerschap
• Bij foliumzuurtekort in je bloedonderzoek
• Bij bepaalde vormen van bloedarmoede
• Bij bepaalde ziektes zoals homocystinurie, genafwijking en darmziektes
• Om bijwerkingen van bepaalde geneesmiddelen te verkleinen 

Foliumzuur en zwanger worden 

Hoelang op voorhand moet je foliumzuur innemen? Als je zwanger wilt worden, is het aangeraden om 4 weken voor de bevruchting al 0.4 mg à 0.5 mg foliumzuur per dag te gebruiken.

Tip: Begin meteen na het stoppen van je anticonceptie of de eerste dag van je laatste menstruatie dagelijks een foliumzuursupplement in te nemen.

Zelfs als het maanden of jaren duurt voordat je zwanger bent, blijf je best je foliumzuursupplement gebruiken.

Sommige vrouwen hebben een verhoogd risico op geboorteafwijkingen. Voor deze vrouwen wordt een foliumzuursupplement van 4 à 5 mg per dag aangeraden. Dit gebeurt bij onder andere: 

• Neuraal-buisdefecten in de familie
• Gebruik van anti-epileptica, antimalaria- en artritis geneesmiddelen
• Diabetes en obesitas
• … 

Foliumzuur en zwanger 

Hoe lang moet je foliumzuur slikken tijdens de zwangerschap? Neem foliumzuur gedurende de eerste trimester van je zwangerschap in (totdat je 10 à 12 weken zwanger bent). Na de eerste drie maanden heeft het geen zin meer om extra foliumzuur te slikken, maar het is ook niet schadelijk. 

Foliumzuur bij niet zwangere personen 

Bij personen met een genafwijking verloopt de omzetting naar de opneembare foliumzuur 5-MTHF niet zo goed. Personen met een darmziekte, alcoholverslaving en eenzijdige voeding zijn ook gevoeliger voor een foliumzuurtekort.

Heb je symptomen zoals pijnlijke mond, diarree en vermoeidheid? Via een bloedonderzoek kan een tekort opgespoord worden en zal je arts een foliumzuursupplement voorschrijven. Neem geen extra foliumzuur op eigen houtje, want een teveel aan foliumzuur kan het opsporen van een vitamine B12-tekort belemmeren.

Foliumzuur gaat bijwerkingen tegen van geneesmiddelen zoals methotrexaat en anti-epileptica. Bij het gebruik van methotrexaat schrijven de artsen meteen een foliumzuursupplement voor. 

Als je onverwacht zwanger bent, heb je waarschijnlijk nog geen extra foliumzuur ingenomen. Geen paniek! De kans is klein dat je baby er een afwijking aan overhoudt. Als je nog geen 10 weken zwanger bent, neem je best wel zo snel mogelijk extra foliumzuur in. 

Heb je nog meer vragen over foliumzuur? Of wil je meer informatie over zwangerschapssupplementen? Wij staan voor je klaar met advies. Aarzel dus niet om ons te contacteren.