Ijzertekort: Waarom is ijzer essentieel voor ons lichaam

Ijzer is een mineraal dat je uit de voeding haalt. Het is essentieel is voor een goede gezondheid. Het maakt deel uit van heel wat belangrijke processen in je lichaam, zoals zuurstoftransport doorheen het lichaam en de productie van enzymen. Daarnaast is het ook belangrijk voor je immuunsysteem. 

De hoofdfunctie van ijzer is het vervoeren van zuurstof in het lichaam via het eiwit hemoglobine. Hemoglobine kan je terugvinden in de rode bloedcellen en zorgt ervoor dat zuurstof van de longen naar alle cellen in het lichaam gaan. Zonder ijzer is zuurstoftransport doorheen je lichaam niet mogelijk en kan je last krijgen van verschillende symptomen. 

Hieronder lijsten we de meest voorkomende klachten bij ijzertekort op:

• Vermoeidheid
• Duizeligheid
• Hoofdpijn
• Rusteloze benen 
• Bleekheid
• Onregelmatige hartslag
• Kortademigheid
• Haaruitval
• Slechte concentratie 

Een ijzertekort ontstaat via een langzaam proces. Wanneer er een tekort ontstaat, worden eerst de ijzerreserves van het lichaam aangesproken. Wanneer de ijzerreserves zijn uitgeput, worden er geen of weinig rode bloedcellen aangemaakt door het lichaam. Hierdoor ontstaat er anemie of bloedarmoede. 

Bij bloedarmoede heeft het lichaam te weinig rode bloedcellen of hemoglobine waardoor het lichaam minder zuurstof kan transporteren naar de cellen. De diagnose bloedarmoede wordt meestal vastgesteld na een bloedonderzoek. Daarbij zoekt de arts de oorzaak van bloedarmoede. Dit kan naast een ijzertekort ook een tekort aan foliumzuur of vitamine B12 zijn. 

Jonge kinderen kunnen op lange termijn een ontwikkelingsstoornis krijgen door een extreem tekort aan ijzer. Daarnaast kan een ijzertekort bij zwangere vrouwen het risico op een laag geboortegewicht van de baby verhogen. 

Voldoende ijzer is van groot belang voor het functioneren van ons lichaam. De optimale ijzerwaardes zijn afhankelijk van het geslacht.

• Mannen: tussen de 14 en 35 micromol per liter
• Vrouwen: tussen de 10 en 25 micromol per liter 

Ijzertekort ontstaat wanneer de ijzerabsorptie niet voldoet aan de behoeften van het lichaam. Verschillende oorzaken kunnen hier aan de basis liggen:

• Personen met een verhoogde ijzerbehoefte
  Tijdens de groei en ontwikkeling heeft ons lichaam meer ijzer nodig, hierdoor hebben kinderen, zwangere vrouwen en vrouwen tijdens de lactatie meer kans op een ijzertekort.
• Gebrek aan ijzer in voeding
  Je lichaam haalt ijzer vooral uit voeding, een gevarieerde en gezonde voeding is dus van groot belang.
• Bloedverlies
  Ijzer kan je terugvinden in onze rode bloedcellen. Als je bloed verliest, zal je dus ook ijzer verliezen. Hierdoor lopen vrouwen tijdens hun menstruatie periode meer kans op een ijzertekort.
• Onderliggende aandoeningen
  Ijzer wordt opgenomen door het lichaam in het eerste deel van de dunne darm. Darmstoornissen zoals Coeliakie, ziekte van crohn, maagaandoeningen ... kunnen ervoor zorgen dat er niet voldoende ijzer wordt geabsorbeerd. 

Heb je een tekort aan ijzer? Een verandering in jouw voedingspatroon is vaak dé oplossing! Een gezonde, evenwichtige en vezelrijke voeding is hierbij belangrijk. Wanneer dit niet voldoende helpt of wanneer het tekort te groot is of veroorzaakt wordt door een ziekte, kunnen ijzersupplementen een oplossing bieden.

Ijzersupplementen

Wanneer de oorzaak van ijzertekort bekend is, kan je deze aanvullen met ijzersupplementen. Een kuur duurt meestal 3 maanden. Het is aangeraden om het ijzersupplement in te nemen op een lege maag, doordat voeding de opname van ijzer in je lichaam kan verminderen. Door het innemen van ijzersupplementen kan het zijn dat je makkelijk geconstipeerd geraakt. Het eten van vezels, genoeg bewegen en waterdrinken kunnen constipatie voorkomen. 

Voeding bij ijzertekort

Ijzer kan je terugvinden in de meeste voedingsmiddelen, maar ze bevatten niet allemaal evenveel ijzer. De opname van ijzer is ook afhankelijk van de vorm waarin het voorkomt, zo wordt ijzer uit dierlijke voedingsmiddelen of heemijzer beter opgenomen in het lichaam dan ijzer afkomstig uit plantaardige voeding, ook gekend als non-heemijzer. Daarom is een evenwichtige en gevarieerde voeding van groot belang.

Vlees, eieren, vis en aardappelen, peulvruchten, groene groenten (bv. paksoi, boerenkool, snijbier) en brood zijn voorbeelden van non-heemijzer. Deze voedingsmiddelen zijn van groot belang voor jouw dagelijkse benodigde hoeveelheid ijzer.

Consumeer jij enkel ijzer van plantaardige oorsprong? Dan is het belangrijk om de opname te bevorderen met voeding rijk aan vitamine C. Vitamine C zorgt ervoor dat je lichaam ijzer beter opneemt. Eet dus een stuk fruit na je maaltijd of drink een glas versgeperst sinaasappelsap om jouw ijzeropname te verhogen. 

Hopelijk biedt deze blog wat duidelijkheid hoe je een ijzertekort kunt herkennen en aanpakken. Zit je toch nog met onbeantwoorde vragen? Aarzel dan niet om ons te contacteren.