Mijn baby heeft koorts.

Koorts is een verhoging van de lichaamstemperatuur. De normale lichaamstemperatuur van een baby schommelt tussen 36,5 °C en 37,5 °C. Wanneer je kleintje een temperatuur heeft van 38 °C of hoger, spreek je van koorts.

Dit is niet iets om je onmiddellijk zorgen over te maken, een verhoogde temperatuur komt vaak voor bij kinderen onder de 5 jaar. Het betekent dat het lichaam van je baby aan het vechten is tegen een ziekteverwekker. Vaak is dit een virus (zoals het verkoudheidsvirus en griepvirus) of een bacterie. Het kan het ook optreden na een vaccinatie.

Koorts is dus een normale en zinvolle reactie van het lichaam op een infectie. Door de verhoging van de lichaamstemperatuur van je baby kan de ziekteverwekker makkelijker onschadelijk worden gemaakt.

Meestal is koorts bij baby’s niet gevaarlijk. Toch moet je je kleintje goed in de gaten houden.
Is je baby jonger dan drie maanden en heeft hij koorts? Raadpleeg dan onmiddellijk je huisarts. Koorts kan bij jonge kinderen een alarmsignaal zijn van een ernstige en levensbedreigende aandoening.

Bij kinderen vanaf 3 maanden zegt de hoogte van de temperatuur minder over de ernst van de ziekte. Belangrijker is op te volgen hoe je baby reageert op de koorts: hoe gedraagt hij zich, hoe ziet hij eruit, zijn er nog andere symptomen? Zolang je baby normaal reageert, voldoende drinkt en gewoon speelt is er meestal niet zoveel aan de hand en hoef je niet direct een arts te consulteren.

De meeste ouders herkennen koorts omdat hun baby warmer aanvoelt dan anders. Daarnaast kan je kleintje bleek zien of beginnen rillen. Ook hangerigheid en veel slapen zijn vaak geziene symptomen bij baby’s die koorts doormaken. Hoe je baby reageert op de koorts zegt meer over de ernst van de ziekte dan de hoogte van de lichaamstemperatuur. Zolang je baby normaal reageert en voldoende drinkt, is er geen reden tot ongerustheid. Bij twijfel neem je uiteraard steeds contact op met je arts.

Baby’s en jonge kindjes hebben gemiddeld een hogere lichaamstemperatuur dan oudere kinderen en volwassenen. Dit komt omdat hun metabolisme hoger is waardoor ze meer warmte produceren. Daarnaast geven ze minder gemakkelijk warmte af via de huid omdat de verhouding van hun lichaamsoppervlakte tot hun gewicht kleiner is. Ze zweten ook minder waardoor ze bij een toenemende lichaamstemperatuur moeilijker warmte verliezen.

Koorts is een normale reactie van het lichaam tijdens het bestrijden van een ziekteverwekker zoals virussen en bacteriën. Bij een hogere lichaamstemperatuur maakt je lichaam meer afweerstoffen aan. Meestal is een onschuldig virus of bacterie de oorzaak van koorts en zijn er naast koorts nog andere klachten zoals: verstopte neus, neusloop, keelpijn, hoesten, …
De ‘zesde ziekte’ of ‘driedagenkoorts’ is bijvoorbeeld een typische kinderziekte veroorzaakt door een virus die huiduitslag en koorts veroorzaakt. De koorts daalt na drie dagen terug snel waarna de vlekjes ook spontaan verdwijnen.

Heel uitzonderlijk kan koorts een teken zijn van een ernstige infectie, zoals hersenvliesontsteking of een longontsteking.

Na inenting met een vaccin kan je kindje korte tijd koorts hebben. Het lichaam reageert namelijk op de vaccinatie door het aanmaken van afweerstoffen. Wanneer je baby later met de echte ziekteverwekker in aanraking komt, wordt het niet of minder ziek omdat de reeds aangemaakte antistoffen de indringer onmiddellijk neutraliseren.

Een verhoogde lichaamstemperatuur hoeft niet altijd het gevolg te zijn van een ziekte maar kan ook andere oorzaken kennen:

• Te warme kleding
• Te hoge omgevingstemperatuur (bij heel warm of hoge kamertemperatuur)
• Een huilbui of inspanning
• Het krijgen van tandjes kan een lichte verhoging van de lichaamstemperatuur tot gevolg hebben, maar zal nooit leiden tot hoge koorts.

Heeft er iemand met een koortslip je baby gekust? Ook dat kan koorts uitlokken. Je komt er meer te weten over in het artikel: 'Een koortslip, gevaarlijk voor je baby?' .

Gedraagt je kleintje zich anders dan normaal? Slaapt het meer of heeft het minder eetlust? Is het hangerig, speelt het minder of huilt het meer? Of ziet het bleek en voelt het warm aan? Denk je dat je kindje koorts heeft? Dan meet je best eens zijn lichaamstemperatuur.
Het is dus niet nodig om dagelijks of preventief de lichaamstemperatuur van je kindje te meten.

Je wacht best op het juiste moment om de temperatuur te meten: namelijk wanneer je baby rustig is en dus niet net na een hevige huilbui. De meest betrouwbare manier om dit te doen bij jonge kindjes is rectaal via een digitale thermometer in de anus. Deze meting geeft een snelle en correcte weergave van de temperatuur. Je legt je baby op zijn rug en tilt zijn beentje op. Daarna breng je enkel het uiteinde dat speciaal ontwerpen is om rectaal te meten voorzichtig in de anus. Tip: smeer een beetje vaseline of billenzalf op het puntje van de thermometer om deze makkelijker in te brengen. Maak na elk gebruik de thermometer schoon.

Een voorhoofdthermometer meet de temperatuur via infraroodstraling. Voordeel van deze meetmethode is dat deze aangenamer is voor de baby: hij kan rustig blijven verder slapen omdat de luier niet geopend hoeft te worden. Nadeel is dat deze methode minder nauwkeurig is en dus niet ideaal om de temperatuur exact te meten. Het is wel een goede manier om een stijging van de normale lichaamstemperatuur te detecteren.

Oorthermometers zijn niet geschikt voor baby’s jonger dan drie maanden. Bij oudere kinderen is dit wel een mogelijkheid, maar deze is opnieuw minder nauwkeurig dan een rectale meting.

De temperatuur kan ook onder de tong of onder de oksel opgemeten worden, maar deze methoden zijn minder betrouwbaar. Meten onder de tong is een snelle methode, maar niet evident bij jonge kinderen. Bij meting onder de oksel wordt de huidtemperatuur beïnvloed door de omgevingstemperatuur. Deze methode duurt ook langer en vraagt de juiste techniek.

Je hoeft de lichaamstemperatuur niet elk uur te meten: twee tot drie keer per dag is voldoende. Lees ook telkens de gebruiksaanwijzing zodat de thermometer correct gebruikt wordt en voldoende tijd krijgt om de temperatuur te meten.

Heeft je baby koorts? Geen paniek. Een verhoogde lichaamstemperatuur is meestal onschuldig en gaat vaak vanzelf weer over. Blijf wel altijd op andere klachten letten en check regelmatig hoe het met je kleintje gaat. We zetten een aantal tips op een rijtje zodat je weet wat jij kunt doen wanneer jouw baby koorts heeft:
 

• Laat je baby extra drinken
  Door de hoge lichaamstemperatuur verliest je baby meer vocht. Om uitdroging te voorkomen is het belangrijk om je kindje regelmatig kleine hoeveelheden vocht te geven. Is je baby jonger dan 6 maanden? Geef dan extra melkvoeding of leg hem wat vaker aan bij borstvoeding. Bied wat oudere baby’s vaker kleine beetjes water aan om te drinken, of laat ze op een waterijsje sabbelen. Wees aandachtig op tekenen van uitdroging, zoals een droge luier.
• Houd je baby koel
  Kleed je kleintje niet te warm aan, maar zorg voor luchtige kleding. Leg hem in bed onder een dun lakentje en zorg voor een aangename frisse kamertemperatuur. Je kindje volledig uitkleden of een afkoelend badje geven is niet aangenaam voor je baby en wordt niet aangeraden.
• Geef je baby voldoende rust
  Je kindje zal sneller herstellen door te rusten. Zorg dus dat je baby voldoende kan slapen en genoeg rust krijgt.

Aangezien koorts een normale en zinvolle reactie van het lichaam is, is het meestal niet nodig om een koortswerend middel toe te dienen. Een dosis paracetamol kan gegeven worden bij duidelijke tekenen van ongemak: wanneer je baby veel huilt, minder actief is, minder eetlust heeft of pijn heeft. Bij voorkeur wordt paracetamolsiroop toegediend. De dosering is afhankelijk van het gewicht van je kindje. Een zetpil of suppo wordt minder aangeraden omdat de opname van paracetamol in het bloed via deze weg te wisselend is. Enkel wanneer orale toediening niet mogelijk is (bijvoorbeeld bij braken), kan een suppo ter vervanging worden gegeven. Deze duw je met de vlakke kant eerst in de anus. Een beetje vaseline kan helpen om het inbrengen makkelijker en minder onaangenaam te maken.

Opgelet: dien geen medicatie toe zonder advies van een arts aan kinderen jonger dan drie maanden en geef geen verschillende koortswerende middelen samen of door elkaar op eigen houtje.
Wanneer je baby naast koorts ook veel moet braken of diarree heeft, kan je orale rehydratatievloeistof (ORS) toedienen om uitdroging tegen te gaan.

Heeft je baby koorts en is hij jonger is dan drie maanden? Raadpleeg dan onmiddellijk je huisarts. Koorts kan in dit geval een alarmsignaal zijn van een ernstige en levensbedreigende infectie. De kans is ook groter dat jonge baby’s ernstig ziek worden van een infectie.

Baby’s ouder dan drie maanden die koorts hebben, hoeven niet onmiddellijk naar de arts. De koorts is meestal onschuldig en gaat vanzelf over. Houd de koorts langer dan drie dagen aan, krijgt je baby opnieuw koorts na een paar koortsvrije dagen of ben je om een andere reden ongerust? Neem dan altijd contact op met de huisarts. Houd je kleintje goed in de gaten en wees aandachtig voor bepaalde ernstige signalen. Zo kan een halve dag een droge luier hebben en veel minder drinken wijzen op uitdroging.

Ga onmiddellijk naar de arts of bel 112 als je baby:

• Erg stilletjes is
• Suf of niet makkelijk wakker te krijgen is
• Snel zieker wordt
• Ontroostbaar huilt of kreunt
• Meerdere keren per uur moet overgeven en/of diarree heeft
• Een moeilijke ademhaling heeft of anders gaat ademen
• Blauwrode vlekjes krijgt die niet verbleken als je erop drukt
• Het bewustzijn verliest
• Een grauwe kleur of blauwe lippen krijgt
• Een koortsstuip krijgt

Sommige kinderen tussen de leeftijd van 6 maanden en 6 jaar krijgen een koortsstuip tijdens een periode van koorts. Koortsstuipen zijn angstaanjagend om te zien, maar zijn zelden gevaarlijk. Een koortsstuip lijkt op een epileptische aanval, maar is het niet. Er is ook geen link met het krijgen van epilepsie op latere leeftijd.

Bij een koortsstuip verstijft je kindje en maakt het schokkende bewegingen met zijn armen en benen. Je baby wordt heel bleek en zijn ogen kunnen wegdraaien. Ook kan hij even buiten bewustzijn raken. Deze enge situatie duurt meestal enkele minuten en gaat vanzelf weer over. Daarna is je kindje nog wat suf. Gelukkig zijn koortsstuipen bijna altijd ongevaarlijk en veroorzaken ze geen schade aan de hersenen. Koortsstuipen zijn erfelijk en zitten dus vaak in de familie. Kindjes die ooit een koortsstuip hebben gehad, krijgen deze meestal nogmaals bij een andere koortsige periode.

Mocht je kindje een koortsstuip krijgen, dan is het belangrijk om kalm en rustig te blijven. Schud je baby in geen geval! Leg hem op zijn zij met zijn hoofd omlaag, zo kan hij goed blijven ademen. Zorg dat je kindje zich niet kan bezeren. Zorg eventueel voor wat frisse lucht en waarschuw altijd je arts.

Koorts bij baby’s komt dus vaak voor en is meestal een onschuldige en normale reactie van het lichaam die vanzelf over gaat. Heeft je kleintje koorts en maak je je zorgen? Twijfel dan niet en raadpleeg je huisarts. Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel? Neem dan contact met ons op via mail of chat.