Vergeten is menselijk: alles over geheugenverlies door stress

Stress is een natuurlijke reactie van het lichaam, die optreedt onder invloed van bepaalde externe prikkels. De oorzaken zijn uiteenlopend: hoge werkdruk, relatieperikelen, financiële moeilijkheden, gezondheidsproblemen … Dit brengt een overlevingsmechanisme op gang, waarbij er stresshormonen (adrenaline en cortisol) geproduceerd worden. Zij brengen het lichaam in een staat van paraatheid: de bloeddruk schiet de hoogte in, de hartslag stijgt, de ademhaling versnelt, de spieren spannen zich op … Zo ben je fysiek helemaal klaar om snel actie te ondernemen.

Ondanks de negatieve connotatie is stress niet altijd slecht. Een gezonde portie stress, bijvoorbeeld voor een sollicitatiegesprek of een presentatie, zorgt ervoor dat je beter functioneert. Van zodra het spannende moment achter de rug is, komt het lichaam weer tot rust. Ervaar je chronische stress? Dan krijgt het lichaam de kans niet om te herstellen. Dit kan verregaande gevolgen hebben op lange termijn: slapeloosheid, depressie, overgewicht, hart- en vaatziekten …

Wil je je verder verdiepen in het thema stress? Voor meer informatie verwijzen we je graag naar onze blogpost ‘Wat is stress en hoe herken je de symptomen?’.

Geheugenverlies door stress ontstaat door een proces in de hersenen. Wanneer we onder spanning staan, maakt de hypothalamus namelijk cortisol aan. Dit stresshormoon activeert vervolgens de hippocampus, die de stress moet afremmen. Daarnaast staat hij ook in voor het geheugen en het concentratievermogen. Bij grote hoeveelheden stress raakt de hippocampus overwerkt en kan hij zijn functie niet langer naar behoren uitoefenen. Als resultaat kan je te maken krijgen met geheugenverlies door stress.

Tijdelijk geheugenverlies door stress is van korte duur: doorgaans houden de klachten minder dan 24 uur aan. Tijdens deze fase ben je vergeetachtig en kost het je meer moeite om nieuwe informatie te onthouden. Zo overkomt het ons allemaal wel eens dat we niet op een bepaald woord kunnen komen, of dat een weetje ons ontglipt: typische voorbeelden van geheugenverlies door stress. Verder wordt het normale functioneren niet beïnvloed. Iedereen kan met het fenomeen te maken krijgen: twintigers met een drukke levensstijl, jonge ouders die zoeken naar de balans tussen werk en privé, mensen van oudere leeftijd …

Geheugenverlies door stress is volkomen normaal. Je hoeft dus niet meteen de huisarts te raadplegen. Als het geheugenverlies extremere vormen aanneemt, is er mogelijks meer aan de hand. In dat geval doe je er goed aan om een dokter in te schakelen. Wanneer je bijvoorbeeld op heel regelmatige basis last hebt van vergeetachtigheid, kan dit wijzen op de ziekte van Alzheimer of dementie. Gaat het geheugenverlies gepaard met verwardheid, krachtverlies of een verslechterd spraakvermogen? Ook dan raden we aan om de huisarts aan te spreken.

In de meeste gevallen is er niets mis met je geheugen. Daarom adviseren we om de stressklachten in de kiem te smoren als je komaf wilt maken met geheugenverlies door stress. Hieronder bundelen we enkele doeltreffende tips, die jij kan vertalen naar de praktijk.

• Beweeg regelmatig.
  Wandelen, yoga beoefenen, fietsen … Lichaamsbeweging dringt de hoeveelheid cortisol terug en maakt het hoofd leeg, zodat je minder onder spanning komt te staan.
• Neem voldoende ontspanning.
  Bouw bewust rustmomenten in: neem bijvoorbeeld een deugddoend bad, maak tijd voor enkele ademhalingsoefeningen, luister naar muziek of zoek een hobby waar je oprecht van geniet.
• Vermijd multitasken.
  Verdeel je aandacht niet over meerdere to do’s, maar focus je steeds op één taak zodat je je optimaal kan concentreren.
• Neem supplementen tegen stress.
  Bepaalde voedingssupplementen op basis van magnesium, vitamine D of vitamine B12 kunnen helpen om beter met de druk om te gaan.
• Pak de stressbronnen aan.
  De beste aanpak op lange termijn is om de oorzaken van stress weg te werken. Spelen de strakke professionele deadlines je parten? Overweeg een job met een lager ritme. Weegt de zorg voor de kinderen stilaan door? Vraag hulp zodat je zelf meer ruimte hebt om op adem te komen.

Is geheugenverlies door stress jou niet vreemd? Nood aan extra uitleg of persoonlijk advies om hiermee om te gaan? Onze experts staan je heel graag te woord!