Waarom krijg ik een koortsblaas?

Het herpes simplex virus dringt het lichaam binnen via het slijmvlies of de huid. Je raakt besmet door knuffelen, zoenen, seksueel contact of via bepaalde gedeelde voorwerpen zoals lipsticks, speentjes, handdoeken, glazen of bestek. Ook wanneer je met jouw vingers het plekje aanraakt, kan je het virus overbrengen naar een andere locatie op je lichaam of op een ander persoon. Koortsblaasjes zijn besmettelijk vanaf het moment dat je de tinteling voelt opkomen totdat de korstjes volledig verdwenen zijn.

De eerste infectie met het herpes simplex virus gebeurt meestal tijdens de kleuterjaren door de vele zoentjes en knuffels. Meestal merk je daar niet veel van, maar soms gaat dit gepaard met algemene infectie of een slijmvliesontsteking in de mond, de zogenaamde “muilplaag”. Mondslijmvliesontstekingen kunnen ook wel ontstaan door spruw, aften of hand-mond-voetziekte.

Moeders die tijdens de zwangerschap een herpesinfectie kregen, geven via het bloed beschermende antistoffen aan de baby mee.

Wist je dat bijna negentig procent van de adolescenten antistoffen heeft voor dit virus?

Sommigen zijn drager van het virus, maar hebben nooit last van een koortsblaas. Misschien heb jij minder geluk en krijg je vaak een opstoot dat het virus activeert waarbij je terug een koortsblaasje krijgt. Bij de helft van de besmette mensen komt de koortsblaar terug op de rand van de lip, beter gekend als koortslip.

Koortsblaasjes kunnen ook toeslaan op andere plaatsen in het gezicht zoals blaasjes rond de neus, de kin of aan de binnenzijde van de mond. Zo kan je een ontsteking krijgen aan je oog of tong. Sommigen krijgen zelfs keelpijn of opgezette klieren in de hals.

Ook de rest van je lichaam is niet vrijgesteld van het herpes simplex virus HSV-1 of herpes simplex labialis. De koortsblaren zien er iets groter uit dan de koortsblaasjes en kunnen overal optreden zoals op de vingers, tenen of elleboog.

Wanneer geslachtsdelen aangetast zijn, is dit meestal door het herpes simplex virus HSV-2 of herpes simplex genitalis. Maar beide virustypen kunnen in principe elk gebied van huid en aangrenzende slijmvliezen aantasten.

Een opstoot, waarbij het virus terug actief wordt, gebeurt door bepaalde uitlokkingsfactoren zoals:

• Zonlicht
• Een verzwakt immuunsysteem door bijvoorbeeld ziekte zoals griep of verkoudheid
• Een operatie waarbij er een huidletsel is
• Koorts
• Menstruatie
• Stress
• Vermoeidheid
• Wondjes aan de lippen
• Medicijnen die je afweer verminderen zoals chemotherapie of antibiotica 

Hygiënische maatregelen

Eerst en vooral zijn goede hygiënische maatregelen van belang. Dit om verspreiding naar andere delen van je lichaam en het overdragen naar andere mensen te voorkomen.

• Raak de koortsblaas niet aan.
• Was je handen regelmatig met water en zeep, zeker als je de blaasjes hebt aangeraakt.
• Kussen is uit de boze, maar ook knuffelen waarbij je koortslip dichtbij de andere persoon komt is niet aangeraden. Vooral niet bij risicogroepen zoals baby’s, mensen met een verminderde weerstand en mensen met atopisch eczeem.
• Was toiletartikelen, glazen en bestek meteen grondig af en gebruik enkel je eigen spullen.
• Prik de kleine blaasjes niet open. Dit om verspreiding van het virus en extra besmetting met bacteriën te vermijden.

Uitlokkingsfactoren

Probeer te ontdekken welke factoren bij jou een opstoot uitlokken.

Is de zon een trigger bij jou? Gebruik dan preventief een lipstick of zonnecrème met hoge UV-Filter.

Krijg je vaker een koortsblaas bij vermoeidheid, probeer dan voldoende nachtrust te nemen.

Als stress of een verzwakt immuunsysteem een opstoot uitlokt, is het belangrijk om goed voor jezelf te zorgen. Eet evenwichtig met voldoende vitaminen, mineralen en eiwitten. Verlaag je stressniveau door te sporten of te mediteren. Wanneer dit niet voldoende is kan je eventuele tekorten aanvullen via een algemeen voedingssupplement. 

Weet je op voorhand dat er een stressvolle periode aankomt, dan kan je jouw lichaam voorzien van extra lysine. Uit onderzoek blijkt dat het aminozuur L-lysine de groei van het herpesvirus remt. De belangrijkste voedingsbronnen zijn vlees, gevogelte, vis, eieren, zuivel, peulvruchten en tarwekiemen. Veganisten en personen die een eiwitarm dieet kunnen een voedingssupplement met lysine innemen. 

Een echte behandeling met medicatie is niet nodig, omdat een koortsblaas vanzelf geneest. Als je veel last hebt van je koortsblaas kan je wel enkele middelen proberen om de infectie te verzorgen.

Hydrocolloïd pleister

Een hydrocolloïd patch sluit de koortsblaas af waardoor er minder besmetting mogelijk is. Daarnaast heb je een snellere genezing door het vochtig milieu en voorkom je een dikke korstvorming.

Antivirale crème

Als je de beginfase van een koortsblaas tijdig herkent - zoals tintelend , jeukend of branderig gevoel - kan je een crème op basis van aciclovir (Zovirax) of penciclovir (Vectavir) gebruiken. Soms lukt het om het volledig doorbreken van de koortsblaas tegen te houden. Van zodra de blaasjes toch doorkomen, heeft een antivirale crème niet veel nut meer.

Indrogen bevorderen en extra infecties voorkomen

Zie je blaasjes verschijnen? Zalf met zinkoxide of zinksulfaat (Lipactin) doen de blaasjes sneller opdrogen en gaan het trekkerig gevoel tegen.

Als de blaasje opengebarsten zijn, kan je deze ontsmetten met isobetadine of chloorhexidine om bijbesmetting door bacteriën te vermijden.

Gebruik geen alcohol of tandpasta om de koortsblaas uit te drogen want dat kan irriterend en pijnlijk zijn voor je huid.

Pijn verminderen

Om de pijnklachten te verminderen kan je een pijnstiller op basis van paracetamol innemen. Ijsblokjes kunnen door de koeling de pijn even verminderen, maar dat doe je beter niet. Het kan de slijmvliezen van de lip beschadigen. Bovendien versnelt het de genezing niet.

Antivirale tabletten

Bij een ernstige infectie of als je steeds last hebt van een terugkerende koortsblaas kan je huisarts antivirale tabletten of siroop (voor kindjes) voorschrijven. 

Wil je weten hoelang een koortsblaas besmettelijk is? Je komt het te weten in de blog 'Hoelang duurt een koortslip?'

• Naar de blog