Advies thema's
Wratten: hoe krijg je ze, en vooral, hoe raak je er weer vanaf?
Veel mensen hebben wel eens een wrat gehad. Vooral kinderen hebben er last van. Wratten verschijnen zomaar, en meestal verdwijnen ze ook weer zomaar. Hoewel ze onschuldig zijn en dus meestal vanzelf verdwijnen na enkele maanden tot jaren, kunnen ze esthetisch storend zijn of fysieke klachten veroorzaken. Maar wat zijn wratten eigenlijk? Hoe krijg je ze, en vooral, hoe raak je er weer vanaf?
Wat zijn wratten?
Wratten zijn één van de meest voorkomende huidinfecties. Gewone wratten (verruca vulgaris) zijn onschadelijke vergroeiingen van de opperhuid die veroorzaakt worden door het humaan papilloma virus (HPV). Dit virus zorgt voor een exponentiële groei van de huidcellen. Het resultaat is een rond uitgroeisel met een bloemkoolachtige structuur en een grootte tussen 1 millimeter en 1 centimeter. De wratten komen vooral voor bij kinderen en bevinden zich vooral op de handen, voetzolen, knieën of in het gezicht. Een wrat komt alleen voor ofwel in groepjes. De gewone wrat is meestal niet pijnlijk, tenzij ze op een vervelende plaats zitten, zoals op de voetzool of de binnenkant van de vingers.
Aangezien er verschillende types van het virus bestaan, is het mogelijk dat je meerdere keren wratten krijgt. Verschillende types van dat virus zorgen ook voor verschillende soorten wratten. Naast de gewone wratten, bestaan er ook nog vlakke wratten, voetwratten, genitale wratten en water- of parelwratjes.
Hoe krijg je wratten?
Een wrat ontstaat minstens een maand tot wel 20 maanden na besmetting met het virus HPV. Je raakt besmet door direct contact tussen het virus en je huid. Het virus verspreidt zich door het hele lichaam. Als je op één plaats een wrat hebt, kan je dus ook op andere plaatsen wratten krijgen. Je bent vooral vatbaar voor het virus bij beschadiging of verweking van de huid. Kinderen en jongeren hebben meer last van wratten, omdat ze vaker in contact komen met het virus. Het virus gedijt namelijk goed op vochtige en onregelmatige oppervlakken, zoals zwembaden, vloeren in sportzalen, kleedkamers en openbare douches. Daarnaast komen wratten meer voor bij mensen met een verminderde weerstand.
Hoe kan ik wratten voorkomen?
Een wrat kan tot enkele maanden nodig hebben om zich te ontwikkelen, hierdoor is de bron van besmetting vaak moeilijk te achterhalen. Het risico op wratten kan enigszins beperkt worden door een goede algemene hygiëne:
- Draag schoenen of slippers in gymzalen en zwembaden.
- Was je voeten elke dag en droog ze goed af, vooral tussen de tenen.
- Draag dagelijks schone sokken en goed ventilerende schoenen. Wissel regelmatig van schoenen af.
- Gebruik handdoeken niet gezamenlijk, maar één per persoon.
- Vermijd contact met een wrat: peuter of krab er niet aan.
Wat zijn de behandelingsmogelijkheden?
Bij wratten die niet hinderen en niet esthetisch storend zijn, kan je gewoon afwachten. Omdat je afweersysteem antistoffen opbouwt tegen het virus, verdwijnen de meeste wratten spontaan binnen de twee jaar. Wil je toch sneller van je wrat verlost raken? Dan bestaan er verschillende behandelingsmogelijkheden:
• Met aanstipvloeistoffen op basis van salicylzuur:
Deze bewezen doeltreffende behandeling is de oudste en ook de meest gebruikte. Salicylzuur verweekt de bovenste verhoornde laag van de wrat. De dode huidcellen dienen daarna met een puimsteen of vijltje te worden verwijderd. Het zuur kan echter ook de gezonde huid aantasten. Daarom moet de huid rond de wrat beschermd worden en moet men zeer voorzichtig de aantipvloeistof precies op de wrat aanbrengen. De vloeistof dient 1 x per dag te worden aangebracht, bij voorkeur ’s avonds. Het is wel een intensieve behandeling, aangezien het verschillende maanden kan duren vooraleer de wrat volledig verdwenen is.
• Bevriezen:
Een wrat kan ook via weefselbeschadiging door bevriezing verwijderd worden. Door de wrat met bijvoorbeeld vloeibaar stikstof of een mengsel van dimethylether en propaan in aanraking te brengen, worden de cellen vernietigd. Nadeel is dat deze aanpak pijnlijk is, en vaak is er meer dan één behandeling nodig om de hele wrat te verwijderen. Er bestaat ook altijd een risico om omliggen gezond weefsel te beschadigen.
• Wegbranden en wegsnijden:
Het elektrisch wegbranden is een agressieve manier om wratten te verwijderen. Het is een doeltreffende methode, maar ze is wel erg pijnlijk. Vaak ontstaan littekens die blijvende hinder kunnen geven. Het wegsnijden van de wrat garandeert niet dat het virus volledig wordt weggenomen. Bovendien kunnen er littekens ontstaan die op drukplaatsen erg pijnlijk kunnen zijn.
• Uitlepelen:
Deze techniek is de voorkeursbehandeling voor parelwratjes en wordt toegepast onder lokale verdoving, bijvoorbeeld met een verdovende crème. Met een speciaal lepelvormig instrument wordt het wratje verwijderd.
• Lasertherapie
Bij wratten die hardnekkig weerstand bieden tegen de behandelingen, kan men nog lasertherapie overwegen. Deze therapie wordt eerder uitzonderlijk toegepast, aangezien het een dure en pijnlijke techniek is.
In welke gevallen kan ik beter naar de huisarts gaan?
Met een gewone wrat moet je normaal niet naar de huisarts gaan. Doe dat echter wel in de volgende situaties:
-
Als je wratten krijgt terwijl je een gestoorde afweer hebt, bijvoorbeeld na een transplantatie, als je aids hebt, of als je behandeld wordt tegen kanker.
-
Als je last hebt van wratten aan de anus of de geslachtsorganen. Genitale wratten kan je niet met een vrij verkrijgbaar medicijn behandelen.
-
Als een wrat bloedt, jeukt, of verandert van grootte of kleur. Dat kan betekenen dat de wrat kwaadaardig is.
-
Als 3 maanden zelfbehandeling met salicylzuur niet heeft geholpen.
-
Als je de wrat als extreem hinderlijk ervaart.